Giá trị văn hóa và kiến trúc tuyệt đẹp của Santa Maria delle Grazie ở Ý

Santa Maria delle Grazie (nghĩa là "Thánh Maria Ban Ơn") gồm một nhà thờ và một tu viện của Dòng Đa Minh (dòng tu lớn của Giáo hội Công giáo, được thành lập bởi Thánh Đa Minh - còn gọi là Đôminicô và được Tòa Thánh phê chuẩn) ở thành phố Milano, đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới từ năm 1980.

Santa Maria delle Grazie được thành lập bởi người Celt, trong đó tu viện được bắt đầu xây dựng năm 1463 và hoàn thành năm 1469, trong khi nhà thờ còn tiếp tục được xây dựng kéo dài trong những năm sau đó. Santa Maria delle Grazie nổi tiếng không chỉ bởi giá trị văn hóa và kiến trúc tuyệt đẹp mà còn bởi ở đây có bức tranh "Bữa ăn tối cuối cùng" do danh họa Leonardo da Vinci vẽ trên tường của phòng ăn tập thể.

Theo tư liệu lịch sử ghi lại, công tước Fracesco I Sforza - công tước xứ Miano đã ra lệnh xây dựng tu viện và nhà thờ này cho dòng thờ Đa Minh. Công tước Sforza đã hiến tặng một mảnh đất lên các tu sĩ dòng Đa Minh, trên mảnh đất này vốn đã có sẵn một tu viện và tu viện mới được xây dựng trên nền cũ. Công trình này được kiến trúc sư Guiniforte Solari thiết kế, tu viện được hoàn tất trước, còn nhà thờ được hoàn thành sau đó vào khoảng giữa năm 1472 tới 1482.

Công trình Santa Maria delle Grazie được xây dựng theo kiểu hình ống với mái vòm tuyệt đẹp và những cột đá vững trãi. Những tác phẩm nghệ thuật và những bức bích họa tuyệt đẹp được đưa vào Santa Maria delle Grazie từ những năm 1495, một số bức bích họa lớn được thực hiện từ năm 1487. Trong Santa Maria delle Grazie có rất nhiều tác phẩm nghệ thuật giá trị, nổi tiếng nhất là bức tranh "Bữa ăn tối cuối cùng" (Last Supper), kiệt tác vô song được vẽ từ năm 1495 đến 1497 của Leonardo da Vinci (người Ý, thiên tài trong nhiều lĩnh vực, năm 1452 - 1519). Bức tranh mô tả khoảnh khắc ngay sau khi Chúa Giêsu nói: "Một trong số các người sẽ phản bội ta". Bức tranh thể hiện 4 nhóm, mỗi nhóm 3 nhân vật ở hai bên Chúa Giêsu. Biểu cảm và hành động của 12 Sứ đồ đã được ghi lại một cách tuyệt vời trong tác phẩm. Bức tranh cũng là một tuyệt tác về sử dụng ánh sáng và phối cảnh xa gần mạnh mẽ.

Nhiều năm sau đó vị công tước mới của xứ Milano là công tước Ludovico Sforza quyết định dùng nhà thờ làm nơi an táng cho những người trong gia đình mình và cho xây dựng lại hành lang cùng hậu cung của nhà thờ kể cả gian cung thánh và các gian ngang vào năm 1492. Mái vòm của nhà thờ có đường kính tới 20m và cao 40m. Bên trong kiến trúc của nhà thờ và tu viện còn có nhiều những cột trụ vững chắc bằng đá granite càng làm cho kiến trúc của nhà thờ lộng lẫy và đặc sắc. Vợ của công tước Ludovico Sforza là Beatrice đã được chôn ở nhà thờ này năm 1497.

Có nhiều nhà khoa học và giả thiết cho rằng phần hậu cung của nhà thờ đã được kiến trúc sư Donato Bramante thiết kế. Tuy nhiên, không có bằng chứng xác thực giải thích việc này chỉ biết rằng Donato Bramante sống tại Milano trong khoảng thời gian này và dù không phải là người trực tiếp thiết kế thì ông cũng có công đóng góp trong việc thiết kế công trình hậu cung này.

Santa Maria delle Grazie là công trình tiêu biểu cho kiến trúc thời kỳ đầu của Milano. Di sản văn hóa còn có nhiều ý nghĩa với các nhà mỹ thuật bởi nơi đây có nhiều tác phẩm nổi tiếng, được đánh giá cao trên thế giới. Đáng tiếc là trong một cuộc giao tranh năm 1943, máy bay của Hoa Kỳ và Anh đã ném bom trúng Santa Maria delle Grazie. Sau trận ném bom đó, một phần kiến trúc đã nhà thờ và tu viện đã hư hại, nhiều tác phẩm nghệ thuật ở đây mất, phần lớn phòng ăn của tu viện bị phá hủy nhưng may mắn là tuyệt tác Bữa ăn cuối cùng không bị ảnh hưởng. Đến nay, quần thể Santa Maria delle Grazie vẫn là một trong những điểm tham quan hấp dẫn trong chuyến du lịch Ý nhưng kiến trúc ban đầu qua nhiều lần sửa chữa cũng đã có những thay đổi so với ban đầu tuy nhiên di sản này vẫn giữ vẻ cổ kính, và kiến trúc tuyệt đẹp của mình.